Εθισμός στο διαδίκτυο: ένα πρόβλημα με μεγάλες διαστάσεις

Αναμφισβήτητα το internet αποτελεί στις μέρες μας ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για τη δουλειά μας, το οποίο όμως μπορεί ταυτόχρονα να μετατραπεί σε εργαλείο καταστροφικό για τη ζωή μας. Καθημερινά συναντάμε παιδιά που μπαίνουν στα internet café και ξεχνάνε να βγούνε από εκεί. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι στους συγκεκριμένους χώρους είναι σκοτεινά καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Σκοπός αυτού είναι να χάσει ο επισκέπτης την αίσθηση του χρόνου που βρίσκεται εκεί. Πολλοί είναι επίσης εκείνοι που ξημεροβραδιάζονται μπροστά σε έναν υπολογιστή και ξεχνάνε να φάνε, να κοιμηθούνε, να δούνε τους φίλους τους, την οικογένεια τους, το σύντροφο τους. Αντιλαμβανόμαστε δηλαδή ότι αυτό το χρήσιμο κατά τα άλλα εργαλείο, έχει επηρεάσει πολύ αρνητικά την καθημερινότητα κάποιων ανθρώπων που έχουν ξεφύγει από την οριοθετημένη χρήση του.

 Όπως συμβαίνει και με κάθε άλλου τύπου εξάρτηση (ναρκωτικές ουσίες, αλκοόλ κλπ), ο εθισμός στο διαδίκτυο αποτελεί το αποτέλεσμα των προβλημάτων –συναισθηματικών κατά κύριο λόγω- που οδηγούν έναν έφηβο ή έναν ενήλικα σε αυτή τη συμπεριφορά. Το μόνο δηλαδή θετικό τους συναίσθημα το αντλούνε από τον υπολογιστή τους και από την δική τους, ψεύτικη θα λέγαμε, πραγματικότητα που φτιάχνουν εκεί μέσω των παιχνιδιών και των «φίλων» τους.

Μιλάμε για μια νέα μορφή εξάρτησης με συνέπειες σε κάθε ηλικία.

Φυσικά δεν είναι μόνο τα παιδιά που πέφτουνε σ’ αυτή τη παγίδα μέσω των παιχνιδιών ή των σελίδων κοινωνικής δικτύωσης τύπου facebook. Για τους ενήλικες ο εθισμός στο διαδίκτυο μπορεί να σημαίνει πολλά περισσότερα.  Δεν είναι λίγες σήμερα οι σχέσεις που χαλάνε επειδή «Εκείνος/η προτιμάει τον υπολογιστή του από εμένα». Ο εθισμός στο διαδίκτυο συνδέεται στενά με την κατάθλιψη και αυτό κυρίως γιατί προωθείτε η κοινωνική απομόνωση του χρήστη. Χάνει τους πραγματικούς του φίλους, χαλάει τις σχέσεις του, μένει μόνος πίσω από την οθόνη του υπολογιστή του.  Πολλές φορές χάνει και χρήματα… Ένα άλλο σοκαριστικό στοιχείο έρχεται από πρόσφατη έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών που έδειξε ότι το 2011 τζογάρανε στο internet 400.000 Έλληνες, μια αύξηση της τάξης του 25% από το 2010.

            Όσον αφορά τους εφήβους, μελέτη που έγινε στην Ελβετία ζητούσε από τους παιδιάτρους να υπολογίσουν τα ποσοστά των ψυχικών διαταραχών των νεαρών ασθενών τους. Στη μελέτη αυτή, διαπιστώθηκε πως το  18% των αγοριών που έκαναν κατάχρηση του διαδικτύου ήταν υπέρβαρα, συγκριτικά με το 12% των κανονικών χρηστών. Μεταξύ των κοριτσιών, από το 59% εκείνων που έκανε κατάχρηση υπέφερε από έλλειψη ύπνου, έναντι του 35% των κανονικών χρηστών. Το συμπέρασμα είναι ότι η υπερβολική χρήση του διαδικτύου μπορεί να είναι ένδειξη προβληματικής συμπεριφοράς του εφήβου, ενώ η χρήση έως και δύο ώρες ημερησίως αποτελεί μια τυπική συμπεριφορά του εφήβου. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η έρευνα έγινε το 2002, πριν τη μόδα του Facebook και του Twitter. Σήμερα οι έφηβοι περνούν πολύ περισσότερο χρόνο μπροστά στον υπολογιστή τους και ο χρόνος του «φυσιολογικού» έχει ξεπεραστεί κατά πολύ.

Οι γονείς έχουν να προσέξουν κάτι ακόμη: το φαινόμενο του εκφοβισμού στο διαδίκτυο –το λεγόμενο cyberbullying. Αυτό αφορά την παρενόχληση του παιδιού σας στο διαδίκτυο. Σχεδόν όλα τα παιδιά έχουν κάποια στιγμή μια τέτοιου είδους εμπειρία. Οι γονείς θα πρέπει να φροντίσετε για την ασφάλεια των παιδιών σας.

Με ποιο τρόπο θα μπορούσατε να το κάνετε αυτό;

Αρχικά με την εγκατάσταση συστήματος φιλτραρίσματος στον υπολογιστή σας. Επίσης, θα πρέπει να μιλήσετε στα παιδιά για την προφύλαξη των προσωπικών δεδομένων και να κάνετε μια κοινή συμφωνία μαζί τους με ξεκάθαρους όρους για το ποια θα πρέπει να είναι η συμπεριφορά τους στο διαδίκτυο. Ασχοληθείτε με αυτό το θέμα. Είναι σημαντικό.

Η απεξάρτηση από το διαδίκτυο ακολουθείται πολλές φορές από στερητικό σύνδρομο, όπως συμβαίνει και με κάθε άλλου τύπου απεξάρτηση. Κάποια στερητικά συμπτώματα μπορεί να είναι ακούσιες ή εκούσιες κινήσεις πληκτρολόγησης των δακτύλων, εμμονές και φαντασιώσεις με γεγονότα που διαδραματίζονται στο διαδίκτυο, τρέμουλο, άγχος, ανησυχία κ.ά.

Όταν οι συνέπειες στην καθημερινότητα σας από την χρήση του διαδικτύου αρχίσουν να γίνονται εμφανείς- σε εσάς ή στους γύρω σας- ή τα στερητικά συμπτώματα δύσκολα να τα διαχειριστείτε, καλό θα ήταν να ζητήσετε την βοήθεια ειδικού γιατί ίσως η ψυχοθεραπευτική παρέμβαση να είναι αναγκαία στην περίπτωση σας.