ΔΙΑΖΥΓΙΟ: Αντιμετωπίζοντας την κρίση

Παρόλο που πολλές φορές το διαζύγιο και ο χωρισμός αποτελούν την καλύτερη λύση, ο χωρισμός των γονιών δεν παύει ν’ αποτελεί μια τραυματική εμπειρία για το παιδί, αλλά και για τους γονείς. Ίσως γινότανε πιο αντιληπτό το πόσο τραυματικά βιώνουν τα παιδιά σας το διαζύγιο, αν σας έλεγα ότι η εμπειρία αυτή κατέχει τη δεύτερη θέση ανάμεσα στις 43 πιο τραυματικές καταστάσεις που προκαλούν το υψηλότερο στρες. Είναι λοιπόν ένα από τα πιο δυσμενή γεγονότα ζωής που αντιμετωπίζουν τα παιδιά σας και οφείλετε να του δώσετε την αξία που του αναλογεί.

            Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, από τη στιγμή που αποφασίζετε ν’ ανακοινώσετε στα παιδιά σας το χωρισμό. Ίσως αυτή ν’ αποτελεί και την πιο δύσκολη στιγμή για εσάς τους γονείς. Τι θα πείτε, πως θα το πείτε, πως θα αντιδράσουν, τι θα κάνετε μετά ….
Και σ’ αυτό το σημείο αναρωτιέμαι αν θεωρείτε πως τα παιδιά σας δεν έχουν ήδη αντιληφθεί πως κάτι συμβαίνει στη σχέση των γονιών τους. Ίσως έχουν υπάρξει παρόντα σε καβγάδες, έχουν κρυφακούσει και κυρίως, έχουν παρατηρήσει τις αλλαγές στη συμπεριφορά σας. Τα παιδιά καταλαβαίνουν πολύ περισσότερα απ’ όσα νομίζετε, και αυτό είναι ένα συχνό λάθος των γονιών. Θεωρούνε δηλαδή ότι τα παιδιά, ακριβώς επειδή είναι παιδιά, δεν καταλαβαίνουν. Ωστόσο μήπως κι εσείς έχετε παρατηρήσει αλλαγές στη συμπεριφορά των παιδιών σας που θα σας αποδείξουν ότι όντως έχουν αντιληφθεί την κατάσταση; Προβλήματα συμπεριφοράς, συχνά κλάματα, παλινδρόμηση σε προηγούμενα στάδια ανάπτυξης (πχ ένα παιδί αρχίζει να κατουριέται, ενώ είχε καθαρίσει και η συμπεριφορά αυτή δεν αντιστοιχεί στο αναπτυξιακό στάδιο που βρίσκεται τώρα), εφιάλτες, προβλήματα στην πρόσληψη τροφής, στον ύπνο κ.ά., είναι κάποιοι από τους τρόπους που το παιδί σας μπορεί να αντιδρά στην αβεβαιότητα και την ανασφάλεια που βιώνει λόγω της επικείμενης εγκατάλειψης. Φυσικά οι αντιδράσεις των παιδιών εξαρτώνται άμεσα από την ηλικία τους. Ένας έφηβος, για παράδειγμα, μπορεί να παρουσιάσει κατάθλιψη ή και ν’ αρχίσει ν’ αποσύρεται από την οικογένεια του, ψάχνοντας την αίσθηση του «ανήκειν» στους φίλους και στις παρέες.

Ανεξάρτητα όμως από την ηλικία του παιδιού, οι γονείς θα πρέπει να είναι πολύ σίγουροι για την απόφαση τους να χωρίσουν, προτού φτάσουν στο σημείο να το ανακοινώσουν στα παιδιά τους. Δεν διευκολύνεται καθόλου η κατάσταση όταν αναποφάσιστοι γονείς χωρίζουν, ξανασμίγουν και χωρίζουν ξανά. Κάθε άλλο. Είναι πολύ σκληρό για τα παιδιά να παίζεται με τις ελπίδες τους και να τα συντρίβετε συνεχώς.

            Κι εσείς γονείς απ’ την πλευρά σας, δε λέω, έχετε πολλά ν’ αντιμετωπίσετε. Μετά από ένα διαζύγιο συμβαίνουν σημαντικές αλλαγές στη ζωή σας. Πρέπει να προσαρμοστείτε στο γεγονός ότι τώρα είστε μόνος/ η ενώ πριν ήσασταν ζευγάρι με κάποιον/α. Έχετε ακόμη περισσότερες ευθύνες αν είστε ο γονιός που ανέλαβε την κηδεμονία των παιδιών. Ίσως είστε τώρα αναγκασμένοι ν’ αλλάξετε και σπίτι, γειτονιά, πόλη, ή ακόμη και φίλους. Έχετε ν’ αντιμετωπίσετε και τις συναισθηματικές δυσκολίες και τα προβλήματα συμπεριφοράς των παιδιών σας. Και αυτό είναι το σημείο που ίσως δεν έχουν υπολογίσει κάποιοι γονείς. Είναι τόσο πολύ απασχολημένοι και αφοσιωμένοι στο να διαπραγματευτούνε τα δικά τους θέματα και τις τόσες αλλαγές, που συχνά παραμελούνε τις ανάγκες των παιδιών τους. Ίσως μαζί με τη νομική βοήθεια που ζητάτε αμέσως μόλις χωρίσετε, θα έπρεπε να επιζητάτε και τη βοήθεια ειδικού για τα συναισθηματικά προβλήματα, τόσο τα δικά σας όσο και των παιδιών σας. Ο δικηγόρος δεν είναι σε θέση να σας βοηθήσει στην αντιμετώπιση των οδυνηρών συναισθημάτων που βιώνετε βγαίνοντας από μια αποτυχημένη σχέση, αλλά ούτε και τα συναισθήματα των παιδιών των οποίων οι γονείς είναι τόσο απασχολημένοι και κλεισμένοι στον εαυτό τους, που δεν καταφέρνουν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους.

Μερικές συμβουλές για τους γονείς….

·         Επιτρέψτε στα παιδιά να βιώσουν τη θλίψη με το δικό τους τρόπο

·         Δώστε τους χώρο και χρόνο να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, όποια κι αν είναι αυτά, και αποδεχθείτε τα. Μην προσπαθήσετε να τους αλλάξετε αυτό που νιώθουν

·         Ειδοποιήστε το σχολείο για τις δυσκολίες του παιδιού και για τους λόγους που στεναχωριέται

·         Κλάψτε μπροστά στα παιδιά σας. Δεν είναι καθόλου κακό. Πονάτε και είναι αλήθεια. Ωστόσο μην φτάσετε στο θρήνο μπροστά στα παιδιά σας

·         Μην τα εμπλέξετε σε λογομαχίες εναντίον του άλλου γονιού και σε καμία περίπτωση ΜΗΝ τα βάλετε στη μέση

·         Μη βάζετε ποτέ τα παιδιά να διαλέξουν με ποιόν γονιό θέλουνε να πάνε. Τα γεμίζετε με ενοχές

·         Να συζητάτε στο σπίτι ανοιχτά για το θέμα του διαζυγίου και του χωρισμού. Μην αποφεύγετε τη συζήτηση πιστεύοντας πως έτσι θα είναι καλύτερα

·         Διατηρήστε τις συνήθειες που είχατε με το παιδί. Εξηγήστε του τι θα αλλάξει και τι θα μείνει ίδιο. Έχει ανάγκη να γνωρίζει ώστε να νιώσει ασφαλές

·         Μην βάζετε το παιδί στο ρόλο του γονιού που έφυγε. Είναι το παιδί!

·         Μην ταπεινώνετε τον άλλο γονέα μπροστά στο παιδί

Και το σημαντικότερο: Να τους δείχνετε όσο πιο συχνά μπορείτε την αγάπη και την υποστήριξη σας. Αυτό ισχύει και για τους δυο γονείς. Το παιδί έχει πολύ μεγάλη ανάγκη να νιώθει ότι εξακολουθείτε και οι δυο να το αγαπάτε και να νιώθει την ασφάλεια πως ό, τι κι αν γίνει θα είστε κοντά του.

Κανένας γονιός δεν μπορεί να βοηθήσει το παιδί του αν δεν αισθάνεται ο ίδιος καλά και ασφαλής. Αυτό ισχύει σε κάθε περίπτωση, πόσο μάλλον μετά από ένα διαζύγιο που οι υποχρεώσεις και οι ανάγκες εκείνου που αναλαμβάνει την επιμέλεια των παιδιών είναι αυξημένες. Η προσωπική υποστήριξη  των γονιών στην περίπτωση αυτή είναι πολύ σημαντική.

Να έχετε κατά νου ότι η ευτυχία και η χαρά μπορούν να υπάρξουν και μετά το διαζύγιο και δεν αποτελούν προνόμιο των μη χωρισμένων! Άλλωστε το διαζύγιο σημαίνει το τέλος του γάμου και όχι της οικογένειας. Η οικογένεια θα είναι πάντα οικογένεια!